Geschriften over Kunst, Politiek en Religie

Beschrijving

Richard Wagners kunst staat in het teken van de utopie. Zijn doel is het verlossen van de mens, die zowel gebukt gaat onder de last van de traditie als de leugen van de moderniteit. In de spiegel van de mythe toont Wagner de mens zijn ware wezen.

In zijn geschriften doet Wagner verslag van zijn zoektocht op het gebied van muziek, theater, filosofie, politiek en religie. Het Gesamtkunstwerk verenigt de kunsten en de kunst moet een nieuwe gemeenschap stichten.

Voor het eerst verschijnen in Nederlandse vertaling Wagners meest boeiende, bekende of beruchte teksten, zoals De kunst en de revolutie, Beethoven en Religie en kunst en het omstreden Het Jodendom in de muziek.

De lezer wordt terzijde gestaan door een uitgebreide inleiding en verklarende noten. Hierdoor kan de lezer de teksten plaatsen in de context van Wagners tijd, leven en muziekdrama's.

Uit het Duits vertaald, ingeleid en geannoteerd door Philip Westbroek met een voorwoord van Dieter Borchmeyer.

Deze verzameling bevat de belangrijkste teksten van Wagner over kunst, politiek en religie en geeft een overzicht van bijna 50 jaar denkwerk achter het Gesamtkunstwerk.

De opgenomen teksten:

1) De Duitse opera (1834) Een van de vroegste teksten van Wagner over de toestand van de Duitse opera, waarin hij zijn positie als toekomstig operacomponist reeds aftast.

2) Over de ouverture (1840) Over de betekenis van de ouverture in de opera met speciale aandacht voor de dramatische kracht van de ouvertures van Beethoven.

3) Hoe verhouden de republikeinse ambities zich tot het koningschap?

4) De Revolutie (1849) Een opruiende tekst uit het revolutiejaar 1848-1849. Deze tekst toont Wagners meest radicale revolutionaire en sociaal-utopische ideeën.

5) De kunst en de Revolutie (1849) Een centrale tekst over de rol van de kunst in de gemeenschap naar het voorbeeld van de Griekse tragedie en de revolutionaire hervormingen die nodig zijn om dit ideaal in het heden te realiseren.

6) Het Jodendom in de muziek (1850) Het beruchte essay over de ‘Joodse kunstsmaak', waarbij Wagner fulmineert tegen het commerciële karakter van de cultuurindustrie van zijn tijd en de rol die Joodse kunstenaars hier volgens zijn visie in spelen.

7) Over staat en religie (1864) Een opmerkelijke tekst uit de periode waarin Wagner Ludwig II van Beieren net heeft ontmoet en het koningschap voor Wagner het ideale brandpunt is van zowel de staat (gemeenschap) als de religie. Hij verwerpt het platte en aggressieve patriottisme ten behoeve van het geïdealiseerde koningschap als bindend element in de gemeenschap.

8) Beethoven (1870) Een jubileumtekst voor de 100ste geboortedag van Beethoven. Wagner gaat in dit artikel in op de betekenis van Beethoven voor zijn werk waarbij hij de betekenis van muziek analyseert aan de hand van de filosofie van Schopenhauer.

9) Religie en kunst (1880) Over de betekenis van kunst als substituut voor de religie die meer en meer verdwijnt uit het maatschappelijke leven. We vinden in dit essay Wagners ideeën over de betekenis van de Parsifal.

10) Over het vrouwelijke in het menselijke (1883) Afgebroken tekst - bedoeld als alternatief slot van Religion und Kunst - waar Wagner tot zijn dood in Venetië aan heeft gewerkt. Het sluit af met de veelzeggende woorden: Liebe - Tragik.