Arnold Schönberg en de Zeitoper

Beschrijving

De eenakter Von heute auf morgen (1930) is een buitenbeentje in het oeuvre van Arnold Schönberg. In meerdere opzichten lijkt dit werk, dat aansluiting zoekt bij de Zeitoper-cultuur uit de jaren '20 van de 20ste eeuw, moeilijk verenigbaar te zijn met het traditionele imago van deze strenge en ernstige Weense componist. In deze studie onderneemt musicoloog Pieter Bergé een poging om de intrinsieke ambiguïteit van Schönbergs werk vanuit verschillende invalshoeken te duiden. Via een ruime schets van de Duitse operacultuur in de jaren '20 en een grondige herlezing van de eigentijdse Zeitoper-esthetiek van o.m. Paul Hindemith, Ernst Krenek, Kurt Weill en Arnold Schönberg zelf, komt de auteur daarbij tot de conclusie dat Schönbergs werk zich manifesteert als een Zeitoper die zowel de Zeitoper-cultuur alsook de eigen artistieke en esthetische positie van Schönberg zelf aan het wankelen brengt.